საშვილოსნოს ყელის კიბო | ის, რაც უნდა ვიცოდეთ

საშვილოსნოს ყელის კიბო არის კიბოს ტიპი, რომელიც წარმოიქმნება საშვილოსნოს ყელის უჯრედებში, საშვილოსნოს ქვედა ნაწილში. საშვილოსნოს ყელის კიბო ქალებში დიაგნოსტირებულ ავთვისებიან სიმსივნეებს შორის ყველაზე ფართოდ გავრცელებული პათოლოგიაა. აღნიშნული ლოკალიზაციის სიმსივნე სიხშირის მიხედვით მსოფლიოში მეორე ადგილზეა სარძევე ჯირკვლის კიბოს შემდეგ.

დადგენილია, რომ საშვილოსნოს ყელის კიბოს იწვევს ადამიანის პაპილომას ვირუსი (HPV). ადამიანის პაპილომა ვირუსი (HPV) სქესობრივი გზით გადაეცემა. განასხვავებენ საშვილოსნოს ყელის კიბოს განვითარებისთვის მაღალი რისკის HPV ტიპებს: 16, 18, 31, 33 და დაბალი რისკის ტიპებს: 6, 11, რომლებიც გენიტალური კონდილომების ჩამოყალიბებას იწვევს. ამ ვირუსთან, და არა მხოლოდ მასთან ბრძოლაში მნიშვნელოვანი ადგილი იმუნურ სისტემას უჭირავს.

საშვილოსნოს ყელის კიბოს თითქმის ყველა სახეობა გამოწვეულია ადამიანის პაპილომა ვირუსის (HPV) გარკვეული ტიპის ინფექციით. მისი თავიდან აცილება ხშირად შესაძლებელია საშვილოსნოს ყელის სკრინინგით, რომელიც მიზნად ისახავს უჯრედული ცვლილებების აღმოჩენასა და მკურნალობას, სანამ ისინი გარდაიქმნებიან სიმსივნურ უჯრედებად.

სიმპტომები

ადრეულ ეტაპზე, საშვილოსნოს ყელის კიბოს, როგორც წესი, არ აქვს სიმპტომები, რაც ართულებს მის გამოვლენას. სიმპტომები ჩვეულებრივ იწყება კიბოს გავრცელების შემდეგ.

როდესაც საშვილოსნოს ყელის კიბოს ადრეული სტადიის სიმპტომები გამოჩნდება, ისინი შეიძლება იყოს შემდეგი სახის:

• ვაგინალური სისხლდენა სქესობრივი აქტის შემდეგ;
• წყლიანი, სისხლიანი ვაგინალური გამონადენი, რომელსაც შესაძლოა თან ახლდეს მძიმე და უსიამოვნო სუნი;
• მენჯის ტკივილი ან ტკივილი სქესობრივი აქტის დროს.

საშვილოსნოს ყელის კიბოს მოწინავე სიმპტომებია:

• სისხლდენა სწორი ნაწლავიდან, ნაწლავის მოძრაობით;
• რთული ან მტკივნეული შარდვა ან სისხლი შარდში;
• ზურგის ტკივილი;
• ფეხის შეშუპება;
• მუცლის ტკივილი;
• დაღლილობის შეგრძნება.

გამომწვევი

საშვილოსნოს ყელის კიბო იწყება მაშინ, როდესაც საშვილოსნოს ყელის უჯრედებს უვითარდებათ ცვლილებები (მუტაციები) დნმ-ში. უჯრედის დნმ შეიცავს ინსტრუქციას, რომელიც კარნახობს უჯრედს თუ რა გააკეთოს.

ჯანსაღი უჯრედები იზრდებიან და მრავლდებიან განსაზღვრული სიჩქარით, საბოლოოდ კი იშლებიან და კვდებიან. მუტაციური უჯრედები მუდმივად იზრდებიან და მრავლდებიან უკონტროლოდ, რომლებიც შემდგომ აღარ კვდებიან. დაგროვილი პათოლოგიური უჯრედები კი ქმნიან მასას (სიმსივნეს). კიბოს უჯრედები შემოიჭრება ახლომდებარე ქსოვილებში და შეუძლიათ გავრცელდნენ (მეტასტაზირება) სხეულის სხვადასხვა უბნებზე.

უცნობია რა იწვევს საშვილოსნოს ყელის კიბოს, მაგრამ მის გამომწვევში ყველაზე დიდ როლს პაპილომა ვირუსი HPV ასრულებს. სხვა ფაქტორები, როგორიცაა გარემო ან ცხოვრების წესი, ასევე განსაზღვრავს საშვილოსნოს ყელის კიბოს განვითარებას.

საშვილოსნოს ყელის კიბოს სახეები

საშვილოსნოს ყელის კიბოს ძირითადი ტიპებია:

• Ბრტყელუჯრედოვანი კარცინომა. ამ ტიპის საშვილოსნოს ყელის კიბო იწყება, როგორც თხელი, ბრტყელი უჯრედების წარმოქმნით (ბრტყელუჯრედოვანი უჯრედები) საშვილოსნოს ყელის გარეთ, რომლებიც გამოდიან საშოში. საშვილოსნოს ყელის კიბოს უმეტესობა ბრტყელუჯრედოვანი კარცინომაა.
• ადენოკარცინომა. ამ ტიპის საშვილოსნოს ყელის კიბო იწყება სვეტოვანი ჯირკვლოვანი უჯრედების წარმოქმნით, რომლებიც საშვილოსნოს ყელის არხს ფარავენ.
• ზოგჯერ ორივე ტიპის უჯრედი მონაწილეობს საშვილოსნოს ყელის კიბოს გავრცელებაში.

საშვილოსნოს ყელის კიბოს რისკ-ფაქტორები

საშვილოსნოს ყელის კიბოს რისკ-ფაქტორებს მოიცავს:

• მრავალი სექსუალური პარტნიორი. რაც უფრო მეტია თქვენი სექსუალური პარტნიორების რაოდენობა – მით მეტია HPV-ის შეძენის შანსი.
• ადრეული სექსუალური აქტივობა. ადრეულ ასაკში სქესობრივი აქტი ზრდის HPV-ს რისკს.
• სხვა სქესობრივი გზით გადამდები ინფექციები (სგგი). სხვა სგგი – როგორიცაა ქლამიდია, გონორეა, სიფილისი და აივ/შიდსი – ზრდის HPV-ს რისკს.
• დასუსტებული იმუნური სისტემა.
• მოწევა. მოწევა ასოცირდება საშვილოსნოს ყელის ბრტყელუჯრედოვან კიბოსთან.
• სპონტანური აბორტის პროფილაქტიკური წამლის ზემოქმედება.

პრევენცია

საშვილოსნოს ყელის კიბოს რისკის შესამცირებლად:

HPV ინფექციის თავიდან ასაცილებლად ვაქცინის მიღებამ შეიძლება შეამციროს საშვილოსნოს ყელის და სხვა HPV-სთან დაკავშირებული კიბოს განვითარების რისკი. გაიარეთ კონსულტაცია ექიმ-სპეციალისტთან და დარწმუნდით, არის თუ არა HPV ვაქცინის საჭიროება.

ასევე შეგიძლიათ შეამციროთ საშვილოსნოს ყელის კიბოს განვითარების რისკი სკრინინგის ტესტებისა და ვაქცინაციის მეშვეობით, რომელიც გიცავთ HPV ინფექციისგან.

სკრინინგის ტესტები დაგეხმარებათ საშვილოსნოს ყელის კიბოს და კიბოსწინარე უჯრედების გამოვლენაში. გაიდლაინების უმეტესობა გვთავაზობს საშვილოსნოს ყელის კიბოს და კიბოსწინარე ცვლილებების სკრინინგის დაწყებას 21 წლის ასაკში.

სკრინინგის ტესტები მოიცავს პაპ-ტესტს (PAP) და HPV დნმ-ის განსაზღვრის ტესტს.

პაპ-ტესტი ეძებს კიბოსწინარე უჯრედებს, HPV ტესტი კი – ვირუსს, რომელმაც შეიძლება გამოიწვიოს ნორმალური უჯრედების კიბოსწინარე უჯრედებად გადაგვარება.

შეამცირეთ საშვილოსნოს ყელის კიბოს განვითარების რისკი სქესობრივი გზით გადამდები ინფექციების თავიდან აცილების მიზნით, როგორიცაა პრეზერვატივის გამოყენება ყოველ ჯერზე სქესობრივი კავშირის დროს და სექსუალური პარტნიორების რაოდენობის შემცირება.

დიაგნოსტიკა

საშვილოსნოს ყელის კიბოს დიაგნოსტიკისთვის გამოიყენება შემდეგი პროცედურები:

• კოლპოსკოპია – საშოსა და საშვილოსნოს ყელის გამოკვლევაა, რომლისთვისაც გამოიყენება სპეციალური მიკროსკოპი – კოლპოსკოპი. კოლპოსკოპი ენდოსკოპიური ინსტრუმენტია, რომელიც ექიმს საშუალებას აძლევს ახლოდან დაათვალიეროს საშვილოსნოს ყელი და გამოავლინოს არსებული პათოლოგიები.
• ბიოფსია – ბიოფსია არის პროცედურა, რომლის დროსაც ქსოვილის ნიმუში ამოღებულია საშვილოსნოს ყელიდან, რათა პათოლოგმა შეძლოს მისი დათვალიერება მიკროსკოპის ქვეშ კიბოს ნიშნების შესამოწმებლად. შემდეგი სახის ბიოფსიები გამოიყენება საშვილოსნოს ყელის კიბოს შესამოწმებლად: პუნქციური ბიოფსია, ნემსით ბიოფსია, ენდოცერვიკალური კიურეტაჟი, კონუსური ბიოფსია, მარყუჟის ელექტროქირურგიული ამოკვეთის პროცედურა (LEEP).
• ტესტები და პროცედურები, რომლებიც გამოიყენება საშვილოსნოს ყელის კიბოს სტადიის დასადგენად.
• ლაბორატორიული ტესტები.
• ვიზუალური დათვარიელება.

საშვილოსნოს ყელის კიბოს დიაგნოზის დასადგენად აუცილებელია ექიმთან ვიზიტი. დიაგნოზში გადამწყვეტ როლს ასრულებს ასევე ლაბორატორიული დიაგნოსტიკაც.

• სინევოში შეგიძლიათ ჩაიტაროთ სკრინინგ ტესტები, რომელიც ყცველაზე ეფექტურად და სწრაფად ახდენს დაავადების ლაბორატორიულ დიაგნოსტიკას.
• გაითვალისწინეთ: საშვილოსნოს ყელიდან ნაცხის ასაღებად საჭიროა სპეციალური ჯაგრისი და ფლაკონი, ასევე მიმართვის ფორმა, რომელიც შეგიძლიათ აიღოთ ჩვენს ფილიალებში. საკვლევი მასალის აღება უნდა მოხდეს პროფესიონალის მიერ.

თუ გსურთ HPV ინფექციის დიაგნოსტიკა, მონიტორინგი და საშვილოსნოს ყელის კიბოს სკრინინგი, ლაბორატორია „სინევო“ გთავაზობთ შემდეგ ტესტებს:

წყარო:

• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cervical-cancer/symptoms-causes/syc-20352501
• https://www.nhs.uk/conditions/cervical-cancer/
• https://www.cancer.gov/types/cervical/symptoms

Aleksandre Tsintsabadze