შარდის საერთო ანალიზი

შედეგების შესაძლო ინტერპრეტაცია

ლაბორატორიული ტესტების შედეგი არ არის საკმარისი საფუძველი დიაგნოზისთვის. შედეგების ინტერპრეტაცია და შემდგომი დიაგნოსტიკა უნდა განხორციელდეს მხოლოდ ექიმ-სპეციალისტის მიერ.

შარდის მახასიათებლები (ნორმა):

ფერი: ჩალისფერი ყვითელიდან ყვითლამდე

გამჭვირვალობა: გამჭვირვალე

ხვედრითი წონა: 010 – 1.025

რეაქცია (მჟავიანობის ინდექსი – pH): 0 – 7.0

ცილა: არ ვლინდება

გლუკოზა: არ ვლინდება

კეტონის სხეულები: არ ვლინდება

ბილირუბინი: არ ვლინდება

ურობილინოგენი: არ ვლინდება

ნიტრიტი: არ ვლინდება

ლეიკოციტესთერაზა (ლეიკოციტების სპეციფიკური ცილა): არ ვლინდება

ერითროციტები: არ ვლინდება

ფერი. შარდის ფერი ჩვეულებრივ მერყეობს ჩალისფერი ყვითლიდან ღრმა ყვითლამდე. იგი განისაზღვრება მასში საღებავების – უროქრომების არსებობით, რომელთა კონცენტრაცია ძირითადად განაპირობებს ფერის ინტენსივობას. ძლიერ ყვითელი ფერი ჩვეულებრივ მიუთითებს შარდის შედარებით მაღალ სიმკვრივესა და კონცენტრაციაზე. უფერო ან ფერმკრთალ შარდს აქვს დაბალი სიმკვრივე და გამოიყოფა დიდი რაოდენობით. ჭარხალი და ასპირინი შარდს აძლევს ვარდისფერ-წითელ ფერს, რევანდი შარდს მომწვანო ელფერს ანიჭებს. თუ შარდში სისხლის მინარევებია, ის ხდება გამჭვირვალე და მოწითალო. მუქ ფერს (ჩაის ან ლუდის ფერს) შარდი იძენს ღვიძლის დაავადებების (ჰეპატიტი, ციროზი) დროს, ასევე ნაღვლის სადინარების ბლოკირებით (ამ შემთხვევაში შარდს შეიძლება ჰქონდეს მომწვანო ელფერი), მონაცრისფრო-თეთრი ფერი მიუთითებს ჩირქის არსებობაზე.

გამჭვირვალობა. ნორმალური შარდი გამჭვირვალეა. მისაღებია მცირე სიმღვრიე, რაც განპირობებულია ეპითელიუმის და ლორწოს არსებობით. ინტენსიური სიმღვრიე ვლინდება ერითროციტების, ლეიკოციტების, საშარდე გზების ეპითელური უჯრედების, ცხიმოვანი წვეთების, მჟავიანობის და მარილების (ურატების, ფოსფატების, ოქსალატების) შერევის გამო. დიდი ხნის განმავლობაში შენახვისას შარდი შეიძლება დაბინდული გახდეს ბაქტერიების ზრდის შედეგად.

ხვედრითი წონა. ასახავს თირკმლების კონცენტრაციისა და შარდის განზავების უნარს. დამოკიდებულია დღის მონაკვეთზე, საკვების, სითხეების, მოხმარებული მედიკამენტების ხარისხსა და რაოდენობაზე, ფიზიკურ აქტივობასა და ჰაერის ტემპერატურაზე. ზოგიერთ დაავადებაში ეს მაჩვენებელი იზრდება ბაქტერიების, ლეიკოციტების, ერითროციტების არსებობის გამო. შარდის გაზრდილი ხვედრითი წონა შეიძლება მიუთითებდეს შაქრიან დიაბეტზე, საშარდე გზებში ინფექციურ პროცესებზე, ორსულებში კი ტოქსიკოზზე.

შარდის რეაქცია (pH). შარდის მჟავიანობა დიდწილად დამოკიდებულია საკვებზე, წყლის რაოდენობაზე, რომელსაც სვამთ. მაჩვენებელი იზრდება შაქრიანი დიაბეტის და თირკმელების ქრონიკული დაავადების დროს; მცირდება – ღებინების და შარდის ბუშტისა და შარდსადენის ინფექციური დაავადებების დროს.

გლუკოზა. შარდში გვხვდება შაქრიანი დიაბეტის, ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების რაოდენობის დაქვეითებისა და თირკმელების დაავადებების (ნეფრიტი, ამილოიდოზი) დროს.

ცილა. ის შეიძლება აღმოჩნდეს შარდში თირკმელების დაზიანების და გულის უკმარისობის დროს. ცილის რაოდენობა იზრდება ფიზიკური დატვირთვის, უხვი ოფლიანობის და ხანგრძლივი სიარულის დროს.

კეტონური სხეულები. რაოდენობის მატება შეინიშნება მოწინავე შაქრიანი დიაბეტის დროს, ასევე მარხვის დროს, ალკოჰოლური ინტოქსიკაციის გამო, ცილოვანი და ცხიმოვანი საკვების ჭარბი მოხმარებით, ორსულ ქალებში ტოქსიკოზის გამო.

ბილირუბინი. მისი გამოვლენა სისხლში ბილირუბინის კონცენტრაციის მკვეთრ მატებაზე მიუთითებს, ხოლო თირკმლები ასრულებენ მისი მოცილების სამუშაოს. შარდში ჩნდება ღვიძლის პათოლოგიის, სანაღვლე გზების გამტარობის დარღვევის დროს.

ურობილინოგენი. მიიღება ბილირუბინისგან. მატულობს ღვიძლის დაავადებების დროს.

სისხლის წითელი უჯრედები. ისინი ვლინდებიან თირკმლების დაავადებების (პიელონეფრიტი, გლომერულონეფრიტი), შარდსაწვეთის ტრავმის (ყველაზე ხშირად კენჭის გავლისას), შარდის ბუშტისა და შარდსადენის დაავადებების დროს.

ლეიკოციტესთერაზა. ანთებითი დაავადებების დროს ლეიკოციტების რიცხვი საგრძნობლად იზრდება, შესაბამისად მატულობს ლეიკოციტესთერაზას კონცენტრაცია შარდში. თირკმლების, შარდსაწვეთების, შარდის ბუშტის ან ურეთრის ანთების დროს შარდში ჭარბობს ნეიტროფილები, პიელონეფრიტის დროს შარდში ჩნდება ეოზინოფილები, ხოლო აუტოიმუნური დარღვევების დროს ლიმფოციტები.

ნიტრიტი. ბაქტერიების სიცოცხლის განმავლობაში წარმოიქმნება. მათი არსებობა მიუთითებს საშარდე გზების ინფექციაზე.

ნივთიერებები და წამლები, რომლებიც ზრდიან დონეს:

ერითროციტები: ანტიკოაგულანტები, ამფოტერიცინი, ასპირინი, ინდომეტაცინი, სულფონამიდები, რენტგენის პრეპარატები.

ლეიკოციტები: ალოპურინოლი, ამპიცილინი, ასპირინი, ჰეროინი, კანამიცინი, რკინის მარილები.

შარდის ხვედრითი წონა: მანიტოლი (ი/ვ), დექსტრანი, რენტგენის კონტრასტული საშუალებები.

pH: ეპინეფრინი, ნიკოტინამიდი, ბიკარბონატი.

ნივთიერებები და პრეპარატები, რომლებიც გავლენას ახდენენ შარდის ფერის შეცვლაზე:

ყვითელ-ნარინჯისფერში: B ჯგუფის ვიტამინები, ფურაგინი.

ვარდისფერში: ანტიპირინი, ასპირინი.

წითელ-ყავისფერში: მეტრონიდაზოლი, სულფონამიდები.

ნივთიერებები და მედიკამენტები, რომლებიც გავლენას ახდენენ pH-ის შემცირებაზე:

ასკორბინის მჟავა, კორტიკოტროპინი, მეთიონინი.