ვიტამინი A | ლაბორატორიული კვლევა

ზოგადი ინფორმაცია

ვიტამინი A ცხიმში ხსნადი ვიტამინია, რომელიც უხვადაა წარმოდგენილი საკვებ პროდუქტებში. ადამიანის ორგანიზმში რეტინოლია ვიტამინ A-ს წინამორბედი ფორმა. ვიტამინი A მნიშვნელოვანი კომპონენტია მხედველობის და კანის სიჯანსაღისთვის, ასევე ძვლების ჩამოყალიბების, იმუნური და რეპროდუქციული  სისტემების გამართული ფუნქციონრებისთვის.

A ვიტამინის დეფიციტი იწვევს ღამის მსედველობის დარღვევევბს და მწვავე შემთხვევაში სიბრმავესაც კი იწვევს.

A ვიტამინის სიჭარბეს ტოქსიკური გამოვლინებები ახასიათებს და მძიმე შემთხვევაში ტანდაყოლილი პათოლოგიების მიზეზიც შეიძლება გახდეს.

A ვიტამინი ორგანიზმში არ სითეზდება, ამიტომ მისი მარაგი მთლიანად საკვებით (დანამატებით) მიწოდებაზეა დამოკიდებული. ცხოველური პროდუქტები (მაგ ხორცი) უზრუნველყოფს ორგანიზმს რეტინოლით, ხოლო მცენარეული პროდუქტებით (ხილი, ბოსტნეული) ვირებთ კაროტინს, რომელიც ღვიძლში A ვიტამინად გარდაიქმნება.  A ვიტამინი აკუმულირდება ღვიძლსა და ცხიმოვან ქსოვილში. სისხლში A ვიტამინის სტაბილური დონის შენარჩუნება უკუკავშირის მექანიზმით ხორციელდება, რაც რეგულირდება საჭიროებისამებრ ვიტამინის გამოთავისუფლება-შებოჭვით დეპოებიდან და ნაწლავიდან მისი შეწოვის რეგულაციით.

A ვიტამინის დეფიციტი, ძირითადად განვითარებადი ქვეყნების მოსახლეობისთვისაა დამახასიათებელი, როდესაც არასაკმარისია საკვები, ან დაბალია მისი კვებითი და შემადგენლობითი ღირებულება.

ვიტამინ A-ს დეფიციიტი ყველაზე მეტად დამახასიათებელია ისეთი პათოლოგიებისთვის, როგორიცაა: მალნუტრიცია, ქრონიკული დიარეით მიმდინარე დაავადებები, ცელიაკია, ცისტური ფიბროზი, ქრონიკული პანკრეატიტი, ასევე ალკოჰოლიზმი, ღვიძლის დაავადებები, სანაღვლე გზების ბლოკადა, სანაღვლე გზებსა და ანწლავზე წარმოებული ოპერაციისშემდგომი მდგომარეობები და სხვა.

სიმპტომები

A ვიტამინის დეფიციტის გამოვლინებები:

ღამის სიბრმავე

თვალის, კანის და თმის სიმშრალე

რქოვანასა და კონიუნქტივას წყლულოვანი დაზიანება

კანის უბნების გაუხეშება

ხშირი ინფექციები

ანემია

როდის ჩავიტაროთ კვლევა?

ისეთი დიაგნოზების არსებობისას, რომელიც A ვიტამინის დეფიციტთანაა ასოცირებული, რეკომენდებულია მისი კონცენტრაციის რეგულარული მონიტორინგი:

ცელიაკია

გაღიზიანებული ნაწლავის სინდრომი

კრონის დაავადება

როდესაც სისხლში A ვიტამინის დონე ნორმაშია, შესაძლოა არსებობდეს მის დეპოებში დეფიციტი, რომელიც  კლინიკურად არ ვლინდება, მანამ, სანამ A ვიტამინზე ორგანიზმის მოთხოვნა არ გაიზრდება (მაგ: ორსულობისას).

ბეტაკაროტინის შემცველი (მცენარეული) პროდუქტების ჭარბი მიღება, არ იწვევს A ვიტამინის სიჭარბეს ორგანიზმში და მისი ეფექტების გამოვლენას, რადგანაც, როდესაც A ვიტამინის დეფიციტი არაა, კაროტინი არ გარდაიქმნება A ვიტამინად.

A ვიტამინის წყარო

ხორცი

ღვიძლი

კვერცხი

რძის პროდუქტები

ბეტა-კაროტინის შემცველი მცენარეული პროდუქტებია:

სტაფილო

ისპანახი

გარგარი

ტკბილი კარტოფილი და სხვა.

ნორმის მაჩვენებლები

0 – 1 წლამდე       —    0.09 – 0.45 მგ/ლ

1 – 11 წლამდე   —  0.29 – 0.46 მგ/ლ

11 -16 წლამდე  —  0.26 – 0.54 მგ/ლ

16 – 19 წლამდე —  0.29 – 0.74 მგ/ლ

19 წლის ზევით —  0.3 – 0.9   მგ/ლ

საკვლევი ნიმუში

სისხლის შრატი

წინასწარი მომზადება

ტესტი ტარდება უზმოდ. ნიმუშის აღებამდე 24 საათით ადრე აკრძალულია ალკოჰოლის მიღება