ტყვია Pb (შარდი) | ლაბორატორიული კვლევა

• ცნს დაზიანება
• ფილტვების დისფუნქცია
• ანემია
• გასტროინტესტინური კოლიკა
• ღვიძლის დაზიანება
• კარდიოვასკულური დაზიანებები

მექანიზმი

• ანთებითი ციტოკინების IL-1β, TNF-α, and IL-6 გაძლიერებული გამოყოფა ცნს-ში
• შრატში ET-1, NO, and EPO კონცენტრაცის გაზრდა
• ამინოლევულინის მჟავის ფეროხელატაზას და დიჰიდროგენაზას ინჰიბირება (ჰემოგლობინის ჰემის სინთეზის დარღვევა)
• ანტიოქსიდანტების GSH, SOD, CAT და GPx კონცენტრაციის შემცირება.

ტყვია ერთერთი ყველაზე ტოქსიკური მძიმე მეტალია, რომელიც საკმაოდ უხვადაა გარემოში და მისი შეღწევა ორგანიზმში შესაძლებელია სასუნთქი სისტემით, კანით, საჭმლის მომნელებელი სისტემით. ტყვია ზეგავლენას ახდენს ნერვულ, შარდ-სასქესო, კარდიო-ვასკულურ, სასუნთქ სისტემებზე იმუნო-მოდულაციური, ოქსიდაციური და ანთებითი მექანიზმების მეშვეობით.

ტყვიის ხანგრძლივი, ქრონიკული ზემქმედებით ვითარდება ანემია, რაც განპირობებულია ჰემის სინთეზში მონაწილე ორი ფერმენტის – ამინოლევულინმჟავას დეჰიდრატაზის და ფეროქელატაზის ინჰიბირებით. ასევე ტყვიის გავლენით ვითარდება ოქსიდანტებსა და ანტიოქსიდანტებს შორის დისბალანსი და ოქსიდაციური სტრესი. GPx, CAT და SOD მეტალოპროტეინებია, რომელთა ანტიოქსიდანტური და თავისუფალი რადიკალების საწინააღმდეგო ფუნქციები ქვეითდება ტყვიის ზემოქმედებით. ტყვიით ხანგრძლივი ინტოქსიკაცია არღვევს იმუნური სისტემის ფუნქციონრებას, კერძოდ ახდენს ლიმფოციტების და NK (ნატურალური კილერები) უჯრედების პროლიფერაციის დათრგუნვას მძღოლებში, ბატარიების წარმოების მუშებში, ვერცხლის ნაკეთობების სპეციალისტებში. არსებობს გარკვეული მონაცემები ტყვიის ხანგრძლივ ზემოქმედებასა და ათეროსკლეროზული და კარდიოვასკულური დაავადებების ურთიერთკავშირს შორის.

საკვლევი მასალა

საკვლევი მასალის შერჩევა ხდება იმის მიხედვით, თუ რომელ მეტალზე ტარდება ტესტი, რა ხანგრძლივობის ზემოქმედებას ქონდა ადგილი (მოკლევადიანი, გრძელვადიანი). შარდი და სისხლი ყველაზე გავრცელებული საკვლევი მასალაა. ქრონიკული ინტოქსიკაციის დიაგნოსტირებისთვის, ზოგჯერ საჭიროა ფრჩხილის და თმის კვლევა.

როგორ მოვემზადოთ ტესტისთვის?

ზოგიერთი საკვები (თევზეული, კიბოსნაირები) და მედიკამენტები შესაძლოა შეიცავდეს ამა თუ იმ მძიმე მეტალს, ამიტომ კვლევის ჩატარებამდე 48 საათის განმავლობაში, ასეთი პროდუქტების და მედიკამენტების მიღება რეკომენდებული არ არის.

პასუხების ინტერპრეტაცია

მძიმე მეტალების ნორმასთან შედარებით მაღალი კონცენტრაცია სისხლში, შესაძლოა მძიმე ინტოკსიკაციის ნიშანი იყოს, თუმცა არა ყოველთვის. სიმპტომების არარსებობის დროსაც კი, აუცილებელია მოიძებნოს ინტოქსიკაციის წაყარო, ტოქსიკური ექსპოზიციის შესამცირებლად. საჭიროების მიხედვით, ხელატური (შებოჭვითი) თერაპიაც ინიშნება. ხელატურ თერაპიას როგორც წესი სერიოზული გვერდითი ეფექტები ახლავს, ამიტომ მკურნალობის საკითხი, რისკების და სარგებლის შეფასების საფუძველზე, უნდა გადაწყვიტოს ექიმმა.

მძიმე მეტალის ნორმალური ან დაბალი კონცენტრაცია სისხლში, მიუთითებს ინტოქსიკაციის არარსებობაზე. თუმცა, ზოგიერთი მძიმე მეტალი სწრაფად ტოვებს სისხლის ნაკადს და აკუმულირდება ქსოვილებში. შესაბამისად, სიმპტომების არსებობის დროს, სისხლში მძიმე მეტალების დაბალი კონცენტრაციის გამოვლენის მიუხედავად, ზოგჯერ საჭირო ხდება დამატებითი კვლევები – კანის, თმის, ფრჩხილის და სხვა ქსოვილების.