HPV დნმ | 12 მაღალი რისკის ტიპების გამოვლენა & გენოტიპირება

იდენტიფიცირებულია 120-ზე მეტი სხვადასხვა ტიპის HPV და მათგან დაახლოებით ერთ მესამედს შეუძლია გენიტალური ეპითელური უჯრედების დაინფიცირება. ისინი შეიძლება კლასიფიცირდეს შემდეგნაირად:

• ჯგუფი 1 (ადამიანისთვის კანცეროგენური ტიპები) – HPV16, HPV18, HPV31, HPV33, HPV35, HPV39, HPV45, HPV51, HPV52, HPV56, HPV58 და HPV59
• ჯგუფი 2A (ადამიანისთვის სავარაუდოდ კანცეროგენური ტიპები) – HPV68
• ჯგუფი 2B (ადამიანისთვის სავარაუდოდ კანცეროგენური ტიპები) – HPV26, HPV30, HPV34, HPV53, HPV66, HPV67, HPV 69, HPV70, HPV73, HPV82, HPV85 და HPV97.

მათ შორის HPV16 არის ყველაზე კანცეროგენული ტიპი, რომელიც იწვევს საშვილოსნოს ყელის კიბოს 50-60%-ს, ხოლო HPV18 მონაწილეობს შემთხვევების დაახლოებით 10-12%-ში. ამრიგად, საშვილოსნოს ყელის კიბოს ყველა შემთხვევის 96% მიეკუთვნება HPV-ის 13 ტიპიდან ერთ-ერთს (ჯგუფები 1 და 2A).

ვირუსის პერსისტენცია 1 წლის ან 2 წლის განმავლობაში, განსაკუთრებით – HPV16-ის, განაპირობებს CIN3-ის (კარცინომა-in-situ – სიმსივნისწინა მდგომარეობა – საშვილოსნოს ყელის ზედაპირული ფენის სრულ სისქეზე გვხვდება არანორმალური უჯრედები, თუმცა პროცესი არ არის გავრცელებული ღრმა შრეებში)  ან უფრო მოწინავე დაზიანებების (CIN3+) განვითარების 20-30%-იან რისკს; არანამკურნალევ CIN3-ს აქვს 30% შანსი, გამოიწვიოს საშვილოსნოს ყელის ინვაზიური კიბო 30 წლის განმავლობაში, მაშინ როცა ნამკურნალები CIN3-ის მხოლოდ 1% შეიძლება გახდეს ინვაზიური.

საშვილოსნოს ყელის კიბოს სკრინინგის უპირველესი მიზანია კიბოთი ავადობისა და სიკვდილიანობის პრევენცია. სკრინინგის ოპტიმალური სტრატეგია არის წინამორბედი დაზიანებების იდენტიფიცირება, რომლებიც შეიძლება გადაიზარდოს ინვაზიურ კიბოში და ამავდროულად გარდამავალი HPV ინფექციების თავიდან აცილება.

HPV (ადამიანის პაპილომავირუსი) სკრინინგ ტესტი, აღმოაჩენს მაღალი რისკის 12 HPV ტიპს: 16, 18, 31 ,33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59 – ტიპებს ინდივიდუალური გენოტიპირებით . ტესტი ეფუძნება HPV დნმ-ის განსაზღვრას პჯრ (PCR) კვლევის მეთოდით რეალურ დროში. 

HPV ინფექციის გენოტიპირება საშუალებას იძლევა:

• მაღალი რისკის მქონე პაციენტების სტრატიფიკაცია (HPV 16, 18 ან სხვა მაღალი რისკის HPV ტიპები);
• მულტიინფექციების გამოვლენა;
• განმეორებითი მკურნალობის აუცილებლობის დაზუსტება იგივე ან ახალი ტიპის HPV-ით ინფექციის გამო;
• ეფექტის მონიტორინგი HPV ვაქცინის მიღების შემდეგ;
• საშვილოსნოს ყელის დაზიანების ციტოლოგიური გამოკვლევის კონკრეტული შედეგის დადგენა (მაგ. HPV18 და ადენოკარცინომა).

როგორ მოვემზადოთ HPV დნმ ტესტისთვის?

ნაცხის აღებამდე:

• არ გამოიყენოთ ვაგინალური შხაპი;
• რეკომენდებულია სქესობრივი კავშირისგან თავის შეკავება არანაკლებ 24-48 საათის განმავლობაში;
• არ მოშარდოთ უშუალოდ ნაცხის აღებამდე;
• კონტრაცეპტივების გამოყენება სამი დღით ადრე უნდა შეწყდეს;
• ნაცხის აღება ხდება კოლპოსკოპიიდან 24-48 საათის შემდეგ და საშოს ულტრაბგერითი გამოკვლევიდან – 24 საათის შემდეგ;
• ჩაიტარეთ გარე სასქესო ორგანოების ჰიგიენური პროცედურები საპნის და სხვა სარეცხი საშუალებების გამოყენების გარეშე;
• ტესტი შეიძლება ჩატარდეს არა უადრეს 10-14 დღისა ანტიბაქტერიული, ანტიფუნგალური ან ადგილობრივი ანტისეპტიკების მიღების დასრულებიდან;
• რეკომენდებულია ტესტის ჩატარება ოვულაციის დროს ან უროგენიტალური ტრაქტის ანთებითი დაავადების სიმპტომების არსებობისას.
• მენსტრუალური სისხლდენის დროს გამოკვლევა არ ტარდება.
• კვლევა ტარდება მიკროორგანიზმების შემცველი პრეპარატების (პრობიოტიკები, ევბიოტოცი) მიღებიდან 2 კვირის შემდეგ.

საკვლევი მასალა

პჯრ დიაგნოსტიკისთვის რეკომენდებულია:

• ქალებში შარდის პირველი ნაწილის გამოყენებას აქვს უფრო დაბალი დიაგნოსტიკური მგრძნობელობა (დაახლოებით 80-90%), ვიდრე მამაკაცებში, ამიტომ ქალების შემთხვევაშიუროგენიტალური ნაცხი აღიარებულია ტესტირებისთვის ყველაზე ოპტიმალურ მასალად. ქალებში შარდის პირველი ნაწილის შესწავლა შეიძლება გამოყენებულ იქნას ისეთ სიტუაციებში, როდესაც ძნელია საშოდან და საშვილოსნოს ყელიდან ნაცხის აღება (მაგალითად, ორსულ ქალებში) ან სახეზეა ცისტიტის კლინიკა (მათ შორის ქრონიკული). ქალების გამოკვლევის ყველაზე ოპტიმალური დროა ბოლო მენსტრუაციის პირველი დღიდან მეოთხე კვირა.

• ნაცხის ასაღები ჯაგრისი და ეპენდორფი სატრანსპორტო სითხით შეგიძლიათ აიღოთ სინევოს ფილიალებში.
• ნაცხის ასაღებად მიმართეთ ექიმ-სპეციალისტს (უროლოგი, გინეკოლოგი).

ქალებში: კვლევისთვის საჭიროა უჯრედები ეგზოცერვიკალური, ენდოცერვიკალური და მათ შორის გარდამავალი უბნებიდან (ტრანსფორმაციის ზონა). საკვლევი მასალის აღება უნდა მოხდეს პროფესიონალის მიერ.

კაცებში:  ურეთრის ლორწოვანის უჯრედები.

საკვლევი მასალა ლაბორატორიაში უნდა მოიტანოთ 13:00 სთ-მდე.