კალპროტექტინი (განავალი)

კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ქვედა ნაწილის დაზიანების სიმპტომების მქონე პაციენტებს ხშირად ესაჭიროებათ დამატებითი ტესტები, რათა განასხვავონ ფუნქციური მდგომარეობა (მაგ., გაღიზიანებული ნაწლავის სინდრომი) ორგანული დაავადებისგან (კრონის დაავადება, წყლულოვანი კოლიტი და სხვ). თეორიულად, ანთების მწვავე ფაზის ინდიკატორებს (CRP, ESR) უნდა შეეძლოთ ერთმანეთისგან განასხვავონ ეს ორი მდგომარეობა. მაგრამ, კვლევებმა აჩვენა, რომ ისეთი ინდიკატორი, როგორიცაა C-რეაქტიული ცილა (CRP), არ არის საკმარისი ორგანული და ფუნქციური მდგომარეობების დიფერენცირებისთვის. ამ მიზნით, ნანახი იქნა ახალი ტესტები ნაწლავის ანთებითი პროცესის დასადასტურებლად. ასეთი მაჩვენებლებია კალპროტექტინისა და ლაქტოფერინის გამოკვლევა ფეკალურ ნიმუშში.

კალპროტექტინი არის პოლიმორფულნუკლეარული გრანულოციტების ციტოპლაზმის მნიშვნელოვანი კომპონენტი. ასე ეწოდება მას კალციუმთან ბმის გამო, რომელიც იცავს უჯრედს საკუთარი ფერმენტების დამანგრეველი მოქმედებისაგან. აგრეთვე, თუთიასთან დაკავშირების გამო, ბაქტერიული ფერმენტების ინაქტივაციით ავლენს ანტიბაქტერიულ თვისებებს.

ამრიგად, კალპროტექტინს აქვს რეგულირების ფუნქცია ანთებით პროცესში, ასევე გააჩნია ანტიმიკრობული და ანტიპროლიფერაციული თვისებები.

როდის ჩავიტაროთ ტესტი კალპროტექტინზე?

ფეკალური კალპროტექტინი შეიძლება გამოყენებულ იქნას, როგორც სკრინინგ-ტესტი, რათა განვასხვავოთ ნაწლავის ანთებითი დაავადება (ორგანული დაზიანება) გაღიზიანებული ნაწლავის სინდრომისგან (ფუნქციური მოშლილობა).

კვლევა რეკომენდებულია შემდეგ შემთხვევებში:

• ნაწლავის ანთებითი დაავადებისა და ნაწლავის გაღიზიანებული სინდრომის დიფერენციალური დიაგნოზი (გამიჯვნა);
• ინვაზიური გამოკვლევებისთვის აბდომინალური სიმპტომების მქონე პაციენტების ტრიაჟი;
• პაციენტებში ნაწლავების ანთებითი დაავადების სიმწვავის, მკურნალობის შემდეგ ლორწოვანის გაჯანსაღების ხარისხის და რეციდივის განვითარების რისკის შეფასება.
• მკურნალობის ეფექტურობის მონიტორინგი. ეს ტესტი, როგორც არაინვაზიური მეთოდი, განსაკუთრებით სასარგებლოა ბავშვებში, რადგან კვლევის ინვაზიური პროცედურების შესრულება რთულია და საჭიროებს ზოგად ანესთეზიას.

როგორ მოვემზადოთ ტესტისთვის?

ანალიზისთვის საჭიროა დღის ნებისმიერ მონაკვეთში სპონტანურად მიღებული, დაახლოებით 2 გრამი, ფეკალური მასა (განავალი), რომელიც გროვდება ერთჯერად ფეკალურ კონტეინერში მჭიდროდ დახურული სახურავით.

ტესტის ჩატარებამდე 2-3 კვირის მანძილზე უნდა შეწყდეს  არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატების მიღება.

შედეგების შესაძლო ინტერპრეტაცია

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ფეკალური კალპროტექტინი წარმოადგენს ანთების და არა დაავადების დიაგნოზის სპეციფიურ მარკერს .

უარყოფითი შედეგი (<50 μg / გ) მიუთითებს კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში ანთების არარსებობაზე.

იმ პაციენტებში, რომლებიც აკმაყოფილებენ გაღიზიანებული ნაწლავის სინდრომის კრიტერიუმებს, უარყოფითი შედეგი, ძალიან მაღალი ალბათობით (> 99%), გამორიცხავს ორგანულ დაზიანებას.

ცრუ უარყოფითი შედეგები შეიძლება გამოვლინდეს გრანულოციტოპენიის მქონე პაციენტებში, ძვლის ტვინის ფუნქციის დაქვეითების დროს.

კალპროტექტინის დონის მომატება მოზრდილებსა და 4 წელზე უფროსი ასაკის ბავშვებში :

• 50-100 მკგ/გ – შედეგი გვიჩვენებს ნაწლავის ტრაქტის უმნიშვნელო ანთებას. ანთება შეიძლება გამოწვეული იყოს ინფექციის, კვებითი ალერგიის გამო, ან არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო საშუალებების მიღებით (NSAIDs).
• 100-200 მკგ/გ – შედეგი გვიჩვენებს ნაწლავის ტრაქტის მნიშვნელოვან ანთებას, რომელიც შეიძლება გამოწვეული იყოს ნაწლავის ანთებითი დაავადებით, ინფექციით, არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო საშუალებებით, ადენომებით, პოლიპებით ან კოლორექტალური კიბოთი. საჭიროა დამატებითი კვლევების ჩატარება ანთების მიზეზის დასადგენად.
• > 200 მკგ/გ – გარდა ზემოთ მოყვანილი კომენტარისა: პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ ნაწლავის ანთებითი დაავადება, ეს შედეგი მიუთითებს დაავადების აქტივობაზე ლორწოვანის ძლიერი ანთებით. რემისიის მქონე პაციენტებში, ეს შედეგი მიუთითებს გამწვავების მაღალ რისკზე-