მაკროამილაზა | ლაბორატორიული კვლევა

ზოგადი ინფორმაცია

მაკროამილაზემია მდგომარეობაა, რომლის დროსაც აღინიშნება შრატის ამილაზის აქტივობის მატება პანკრეასის დაავადებების კლინიკური სიმპტომების არსებობის გარეშე. ეს განპირობებულია შრატის ამილაზის დაკავშირებით მსხვილ მოლეკულებთან (>200 კდა), რომელთა ფილტრაცია თირკმლის მიერ ვერ ხდება, ეს ზრდის მის ნახევარსიცოცხლის პერიოდს და შრატის ამილაზის კონცენტრაციას 6-8-ჯერ.

სტრუქტურული თვალსაზრისით მაკროამილაზა წარმოადგენს მოცირკულირე კომპლექსს, სადაც ამილაზა ძირითადად უკავშირდება იმუნოგლობულინს და იშვიათად პოლისაქარიდს. კომპლექსში შემავალი იმუნოგლობულინები წარმოდგენილია IgA და IgG-ით.  მაკროამილაზების შემადგენლობა ჰეტეროგენურია (მრავალფეროვანია). მჟავე გარემოში მაკროამილაზის კომპლექსების დაშ;ით მიიღება პანკრეასული ტიპის (P) და ნერწყვის ტიპის (S saliva-ნერწყვი) იზო-ამილაზები.

კლინიკურად მნიშვნელოვანია მაკროამილაზემიის და სხვა მდგომარეობებთან დაკავშირებული ჰიპერამილაზემიის ერთმანეთისგან გამიჯვნა.  მწვავე პანკრეატიტისგან განსხვავებით მაკროამილაზემია იწვევს პანკრეასის ამილაზას გახანგრძლივებულ მომატებას. ეს როგორც წესი ფერმენტის კლირენსის (გამოყოფის) შემცირების  შედეგია.

მაკროამილაზა შესაძლოა წარმოიქმნას პაციენტებში ჰიპერამილაზემიით და შარდის ნორმალური ამილაზის დონით, ისევე როგორც ადამიანებში – შრატის და შარდის ამილაზის ნორმალური მაჩვენებლით.

ცხრილში მითითებულია ჰიპერამილაზემიის სხვადასხვა ფორმის მახასიათებლები:

კლინიკური სიმპტომები  პირდაპირ კავშირში არაა მაკროამილაზემიასთან, თუმცა მუცლის ტკივილის მიზეზით ჩატარებული კვლევებისას ის ხშირად ვლინდება.

ხშირად მაკროამილაზემია დაავადების ადრეული ნიშანია, როგორც სპეციფიკური მარკერი, ან შესაძლოა იყოს არასპეციფიკური მაჩვენებელი დისპროტეინემიით მიმდინარე დაავადებების დასაწყისში.

მაკროამილაზემია გამოვლენილია პაციენტებში მალაბსორბციის სინდრომით, ჰეპატიტებით, ღვიძლის ალკოჰოლური, დიაბეტური, მეტასტაზური დაზიანებით, ექტოპიური ორსულობით, ტუბო-ოვარიული (საკვერცხე-დანამატის) აბსცესებით და სხვა.

მაკრიამილაზემიის  შემთხვევითი გამოვლენა შესაძლოა ასოცირებული იყოს მიელომით, ლიმფომით ან შეძენილი იმუნოდეფიციტით გამოწვეულ პარაპროტეიინემიასთან.

პაციენტის მომზადება – კვლევა ტარდება უზმოდ

საკვლევი მასალა –  ვენური სისხლი

რეფერალური ნორმა – ნორმის შემთხვევაში მაკროამილაზა შრატში ნეგატიურია.