სასქესო ჰორმონის შემბოჭველი გლობულინი (SHBG)

SHBG (სასქესო ჰორმონის შემბოჭველი გლობულინი) არის პლაზმის ცილა, რომელიც სპეციფიურად უკავშირდება 3 სასქესო ჰორმონს: ესტროგენს, დიჰიდროტესტოსტერონს და ტსტოსტერონს. იგი სინთეზირდება ღვიძლის უჯრედების მიერ და გამოთავისუფლდება სისხლში, სადაც ნახევარგამოყოფის პერიოდი აქვს დაახლოებით 7 დღე. მისი სეკრეცია კონტროლდება მოცირკულირე ანდროგენისა და ესტრადიოლის დონით.

SHBG-ის კონცენტრაცია გავლენას ახდენს, როგორც სასქესო სტეროიდების ქსოვილში ბიოშეღწევადობაზე, ასევე ესტროგენ-ანდროგენების ბალანსზე.

ანდროგენების და ანდროგენული პროგესტინის მომატებული დონე აფერხებს SHBG-ის სინთეზს, ხოლო ესტრადიოლისა და ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების მომატებული დონე ასტიმულირებს SHBG-ის სინთეზს.

ამრიგად, SHBG-ის დაბალი კონცენტრაცია გვხვდება შემდეგ სიტუაციებში: ჰირსუტიზმი, ვირილიზაცია, ვულგარული აკნე, პოლიკისტოზური საკვერცხეების სინდრომი, ჰიპერანდროგენიზმი, სიმსუქნე, ჰიპოთირეოზი, აკრომეგალია, კუშინგის სინდრომი, ჰიპერპროლაქტინემია, ანდროგენ-სეკრეტორული საკვერცხეების სიმსივნეები.

თავის მხრივ, SHBG-ის მომატებული კონცენტრაცია გვხვდება: ჰიპოგონადიზმი, გინეკომასტია, ანდროგენების დეფიციტი, ანდროგენების მიმართ მგრძნობელობის დაქვეითება, ჰიპერთირეოზი, ღვიძლის ციროზი, ნევროზული ანორექსია.

როდის ჩავიტაროთ ტესტი სასქესო ჰორმონის შემბოჭველ გლობულინზე?

კვლევა ძირითადად რეკომენდებულია და ინიშნება მეან-გინეკოლოგის ან ენდოკრინოლოგის მიერ.

SHBG (Sex Hormone Binding Globuline) ტესტი გამოიყენება სასქესო ჰორმონებითა და ანტიანდროგენული თერაპიის მონიტორინგისთვის, პუბერტატის დიაგნოზისთვის, ნერვული ანორექსიის მქონე პაციენტთა დიაგნოზისა და მონიტორინგისთვის, თირეოტოქსიკოზის დიაგნოზისთვის. თირეოტოქსიკოზის დროს, იგი გამოიყენება, როგორც ქსოვილოვანი მარკერი ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების გაზრდილი დონისთვის.

ეს გამოკვლევა ასევე სასარგებლოა ინსულინის რეზისტენტობის, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებისა და დიაბეტი ტიპი 2-ის განვითარების რისკის დიაგნოზისა და მონიტორინგისთვის, განსაკუთრებით ქალებში. იგი ასევე გამოიყენება მამაკაცებში თავისუფალი ტესტოსტერონის დონის გასაზომად.

როგორ მოვემზადოთ ტესტისთვის?

ტესტის ჩატარება სასურველია უზმოდ.

საკვლევი მასალა

ვენური სისხლი

შედეგების შესაძლო ინტერპრეტაცია

მრავალი მდგომარეობა, რომელიც ხასიათდება დაბალი ან ზომიერად მაღალი ანდროგენების დონით, უკავშირდება SHBG-ის დაბალ დონეს – მაგალითად, პოლიკისტოზური საკვერცხეების სინდრომი. ამ ქალთა უმრავლესობა ასევე განიცდის, ინსულინის რეზისტენტობასა და სიმსუქნეს. ამ შემთხვევაში, SHBG-ის შესწავლის გარდა, როგორც წესი კეთდება სხვა ანალიზებიც, რათა სრულად შეფასდეს საერთო მდგომარეობა.

ტესტი ასევე გამოიყენება ანტი-ანდროგენებით ან ესტროგენებით თერაპიის შესაფასებლად. ამ შემთხვევაში, დონის გაზრდა მიუთითებს წარმატებულ თერაპიაზე, ხოლო ანდროგენებით მკურნალობისას, SHBG-ის დონის დაქვეითება, რომელიც აკავშირებს სასქესო ჰორმონებს, სწორი და წარმატებული მკურნალობის ნიშანია.

SHBG-ის დონე მაღალია ნევროზული ანორექსიის მქონე პაციენტებსა და აგრეთვე თირეოიდული ჰორმონის სიჭარბის დროს.

SHBG-ის დაბალი დონე შეიძლება იყოს წინამორბედი ინსულინის რეზისტენტობის, გულ-სისხლძარღვთა გართულებების და მე-2 ტიპის დიაბეტის პროგრესირებისთვის, განსაკუთრებით ქალებში, რომლებსაც აქვთ გესტაციური დიაბეტი (ორსულობის დროს).

SHBG-ის მომატებული დონე:

• პირველადი, მეორეული ჰიპოგონადიზმი მამაკაცებში;
• ანდროგენების მიმართ მგრძნობელობის დაქვეითების სინდრომი;
• ჰიპერესტროგენია;
• ჰიპერთირეოიდული მდგომარეობა;
• ანდროპაუზა მამაკაცებში;
• ღვიძლის დაავადება, ვირუსული ჰეპატიტი

SHBG-ის დაქვეითებული დონე:

• ანდროგენების სინთეზის გაზრდა;
• ანდროგენების მიღება;
• ინსულინ-რეზისტენტობა;
• ჰიპოთირეოზი;
• აკრომეგალია;
• კუშინგის დაავადება / სინდრომი;
• ჰიპერპროლაქტინემია;
• პოლიკისტოზური საკვერცხეების სინდრომი;
• ადრენოგენიტალური სინდრომი;
• პერი- და მენოპაუზა ქალებში;
• ნეფროზული სინდრომი;
• სისტემური კოლაგენოზი.